Kristmann Guðmundsson gat sér ungur skáldfrægð á Norðurlöndum og naut mikillar alþýðuhylli. Hann bjó í Noregi en þráin eftir Íslandi var sterk í brjósti hans. Sú þrá átti eftir að reynast honum afdrifarík.

Borgir og eyðimerkur gerist um það bil aldarfjórðungi eftir heimkomu skáldsins til Íslands, á miklum og þungbærum örlagatíma í lífi hans. Kristmann hefur lengi átt undir högg að sækja og vorið 1964 stendur hann í málaferlum við ungan rithöfund, Thor Vilhjálmsson, sem veist hefur að honum í tímaritsgrein.