"Stundum er eins og allt það liðna verði að ljóði. Eins og minningarnar séu í ljóðum þar til reynt er að koma þeim í orð: þá breytast þær í sögu."

Birtan á fjöllunum er bráðfyndin og listilega skrifuð saga, um sérkennilegt sambýli nokkura sveitunga í dal vestur á landi. Jón Kalman skrifar um kunnuglegar persónur, sem skáldskapurinn gæðir sínum sérstaka ljóma. Textinn er ljóðrænn og skemmtilegur og einlægni Jóns Kalmans gerir sögur hans einstaklega heillandi.

Skurðir í rigningunni , Sumarið bakvið brekkuna og Birtan á fjöllunum mynda þríleik sagna sem gerast í sama dalnum.