Eitt hljóðlátasta samfélagsmein okkar tíma er kynbundið ofbeldi. Út er komin ný bók sem á einstakan hátt varpar ljósi á ólíðandi ástand, Á mannamáli eftir Þórdísi Elvu Þorvaldsdóttur.

Kynferðisbrot kosta samfélagið á annan milljarð á hverju ári auk þess langvarandi sársauka og skaða sem brotaþolarnir glíma við, jafnvel allt sitt líf. Umfang þessara brota er gífurlegt. Samkvæmt niðurstöðum íslenskrar rannsóknar má ætla að fimmta hver stúlka á Íslandi sé misnotuð fyrir 18 ára aldur og tíundi hver drengur. Fæstir brotamannanna gjalda þó fyrir verk sín. Að sama skapi eru talsvert fleiri Íslendingar beittir kynferðisofbeldi á fullorðinsárum en í nágrannalöndum okkar.

Á undanförnum árum hafa þær raddir orðið sífellt háværari í samfélaginu að rétta verði hlut þolenda kynferðisbrota innan íslenska dómskerfisins og þar er m.a. barist fyrir þyngri refsingum og sanngjarnari málsmeðferð. Þórdís Elva fjallar af einurð um afbrotin, umræðuna, dómskerfið og ekki síst staðreyndirnar – á hátt sem allir skilja. Í bókinni eru sögur af sigrum og ósigrum, þar er vitnað til á sjöunda tug núlifandi Íslendinga; til dómara, hjúkrunarfræðinga, barna, þingmanna, lögfræðinga, sálfræðinga, kennara, brotaþola og blaðamanna en í samhljómi þeirra kristallast skýrt: Við verðum að gera betur.

Svona bók hefur aldrei komið út áður hérlendis. Þórdís Elva safnar saman gífurlegu magni upplýsinga sem ekki liggur á lausu – og hún veltir við hverjum steini í leit að leiðum, von og framtíðarsýn. Bókin hennar Á mannamáli er mikilvægt lóð á vogarskálarnar og sönnun þess að við getum breytt umræðunni, lögunum og bætt hlutskipti brotaþola á Íslandi.

Bókin var tilnefnd til Íslensku bókmenntaverðlaunanna 2009.